ความหมายของกีฬา

                                                                              
                                                                            กีฬา


       กีฬา  หมายถึง การเล่นกีฬาและการออกกำลังกายที่มีจุดประสงค์แน่นอนในการพัฒนาสุขภาพทั้งร่างกาย
และจิตใจ  ซึ่งอาจหมายถึงการดำรงรักษาสุขภาพที่ดีอยู่แล้วมิให้ลดถอยลง  ปรับปรุงสุขภาพที่ทรุดโทรมให้ดีขึ้น   ป้องปันโรคที่เกี่ยวเนื่องกับการขาดออกกำลังกาย  ตลอดจนช่วยแก้ไขหรือฟื้นฟสภาพร่างกายจากโรคบางอย่าง  กีฬาเพื่อสุขภาพจึงมีลักษณะที่แตกต่างจากกีฬาแข่งขันอยู่มาก  เพราะมิได้เกี่ยวข้องกับชัยชนะ

 

ลักษณะของกีฬาเพื่อสุขภาพ             

  
     อาจกล่าวได้ว่ากีฬาทุกชนิดที่ใช้แข่งขัน เกมส์ หรือการละเล่นที่ใช้แรงกาย  การบริหารร่างกายและการออกกำลังกายรูปแบบต่าง ๆ  และแม้แต่การปฏิบัติงานหนัก   หรืองานอดิเรกที่ใช้แรงกายสามารถนำมาใช้หรือดัดแปลงให้เป็นกีฬาเพื่อสุขภาพได้ทั้งนั้น  แต่ทั้งนี้จะต้องจัดให้เข้ากับลักษณะของกีฬาเพื่อสุขภาพ  ดังต่อไปนี้         

เป็นการเลือกชนิดของกิจกรรมการใช้แรงกายให้ได้ประโยชน์แก่สุขภาพอย่างมากที่สุด  โดยไม่จำกัดว่าจะมีจุดประสงค์เพียงอย่างเดียวหรือ หลายอย่างประกอบกัน  ในทางปฏิบัติมักเป็นการยากที่จะเลือกกิจกรรมใดกิจกรรมหนึ่งให้ได้ " ลักษณะของกีฬาเพื่อสุขภาพ " ครบทุกข้อ  แต่ก็ไม่มีข้อห้ามใดที่ผู้ปฏิบัติจะเลือกกิจกรรมหลายอย่าง มาประกอบกัน เพื่อเป็นกีฬาเพื่อสุขภาพของตน   หรือชื่อเสียงเช่นกีฬาแข่งขัน

          

     ชนิดของกิจกรรมที่เป็นกีฬาเพื่อสุขภาพ

 

 1. กีฬาแข่งขัน :  

     

    ถ้าดูจากการแข่งขันกีฬา  จะเห็นได้ว่าการแข่งขันกีฬาหลายประเภทไม่เข้าลักษณะของกีฬาเพื่อสุขภาพ  เช่น  ไม้เหมาะสมกับสภาพของร่างกายผู้เล่น ( เช่นอายุน้อยหรือมากเกิน )  ผู้เล่นไม่สามารถควบคุมความหนักเบาในการเล่นได้เพราะถูกบังตับโดยเกมส์ หรือคู่แข่งขัน  ลักษณะของการแข่งขันไม่เป็นการฝึกความอดทน ของระบบการหายใจและการไหลเวียนโลเลือด ( เช่น วิ่งเพียง 100 เมตร ) รวมทั้งอาจมีอันตรายมากอยู่ในตัวเนื่องจากต้องมีการปะทะกันอย่างรุนแรง  ถ้าดูจากการฝึกซ้อมของแต่ละกีฬา  เกือบทุกกีฬาจะมีการฝึกซ้อมที่เพิ่มสมรรถภาพทางกายด้านที่จำเป็นที่ต้องใช้ในการแข่งขัน     ตัวอย่างเช่น  กีฬามวย  การทำกายบริหาร  ชกลม  ชกกระสอบทราย  ยกน้ำหนัก วิ่ง เป็นการฝึกฝนสมรรถภาพทางกาย ที่เป็นประโยชน์ ต่อสุขภาพทั้งนั้น 

  

 

 

2. เกมส์และการละเล่นที่ใช้แรงกาย 

 

      หลายชนิดสามารถนำมาจัดให้เป็นกีฬาเพื่อสุขภาพได้เป็นอย่างดี  ซึ่งนอกจากผลต่อสุขภาพทางกายแล้ว  ยังมีผลสูงต่อสุขภาพจิต  เพราะไม่เคร่งเครียดมาก และช่วยให้หย่อนใจ สนุกสนาน เพลิดเพลิน ด้วยเกมส์การละเล่นพ้ืนบ้าน  รวมทั้งการแสดงทางวัฒนธรรมหลายอย่าง  เช่น การเล่นตี่จับ ลิงชิงบอล วิ่งเปี้ยว ตะกร้อวง เถิดเทิง กลองยาว ฯลฯ  

 

3. กายบริหาร 

   

    ให้ผลต่อระบบการเคลื่นไหว คือข้อและกล้ามเนื้อ  โดยทำให้มีความคล่องแคล่ว และทรวดทรงดีขึ้น  แต่ให้ผลน้อยต่อระบบการหายใจ และการไหลเวียนเลือด  เนื่องจากไม่ต่อเนื่องนานพอหรือหนักพอ  โดยทั่วไป จะใช้ประกอบการออกกำลังกายอื่น  และใช้เป็นส่วนสำคัญของการอบอุ่นร่างกาย ในการฝึกซ้อมหรือแข่งขันกีฬา
การบริหารร่างกายที่มีรูปแบบพิเศษ และนิยมปฏิบัติกันอยู่ เช่น การบริหารแบบแกว่งแขน โยคะ รำมวยจีน ส่วนใหญ่จะเน้นการฝึกการหายใจและจิตใจ (สมาธิ)  ซึ่งเป็นผลดีต่อสุขภาพอีกทางหนึ่ง  แต่ประโยชน์ในการส่งเสริมสมรรถภาพทางร่างกาย จะไม่แตกต่างจากกายบริหารโดยทั่วไปไม่มากนัก

 

4. การออกกำลังกาย 

   

       ในที่นี้หมายถึงการฝึกฝนร่างกายด้วยตนเอง หรือโดยการไปออกกำลังในสถานบริหารร่างกาย  การฝึกฝนร่างกายด้วยตนเองสามารถทำได้หลายรูปแบบ  เช่น  วิ่งเหยาะ   กระโดดเชือก  ถีบจักรยานเที่ยวเล่นหรือถีบอยู่กับที่  ก้าวขึ้นลงบันใดชั้นเดียว  ว่ายน้ำ ฯลฯ  ซึ่งเป็นกิจกรรมที่ส่งเสริมสมรรถภาพของระบบการหายใจ และการไหลเวียนเลือดโดยตรง  การออกกำลังโดยการยกลูกน้ำหนัก (แบบเล่นกล้าม)  เพียงอย่างเดียวโดยไม่มีกิจกรรมอื่นที่ฝึกการหายใจ และการไหลเวียนเลือดด้วย ไม่ถือเป็นกีฬาเพื่อสุขภาพการออกกำลังกายในสถานบริหารร่างกายส่วนใหญ่ จะเป็นการออกกำลังหลาย ๆ แบบรวมกัน มีข้อดีที่มีผู้ควบคุม แนะนำ  มีอุปกรณ์ที่ดีและปลอดภัย  และมีผู้รับผิดชอบเรื่องผล  แต่มีข้อเสียที่ต้องเดินทางและสิ้นเปลืองค่าใช้จ่าย
 

5. งานอาชีพและงานอดิเรกที่ใช้แรงกาย 

      

     ถ้าคิดปริมาณของการใช้แรงกายแล้ว  งานอาชีพหรืองานอดิเรกที่ใช้แรงกายที่ทำทั้งวัน อาจมากกว่าการเล่นกีฬาหรือออกกำลังกาย ที่กล่าวมาแล้ว  แต่ผู้ปฏิบัติจำนวนมากไม่ได้ผลในการส่งเสริมสุขภาพไปด้วย เนื่องจากไม่ได้ปฏิบัติให้เข้ากับลักษณะของกีฬาเพื่อสุขภาพ  เช่น  ไม่ได้ทำกายบริหารก่อนเริ่มใช้แรงกาย  ทำไปหยุดไปโดยไม่มีช่วงติดต่อกันนานพอ การปรับวิธีการใช้แรงกายให้เข้ากับลักษณะของกีฬาเพื่อสุขภาพ